Schultz geloofde sterk in de zelfhelende kracht van het lichaam als het met rust gelaten werd en zelf haar (herstel) werk kon doen. De methode werkt met concentratie op innerlijke sensaties. Centraal staat daarbij het niet forceren, maar laten gebeuren, het uitnodigen van ontspanning en gevoelens, en het observeren van het eigen lichaam zonder manipuleren.
Bij autogene training wordt de cliënt gevraagd positieve en bevestigende wensen in gedachten te herhalen terwijl er een betekenisvol beeld bij gevisualiseerd wordt. Er is een verschil met hypnose of progressieve relaxatie dat men een specifiek effect van elke afzonderlijke wens verwacht. Als gevolg daarvan ervaart de beoefenaar ook daadwerkeijk ontspanningsreacties van zwaarte, warmte, een rustige hartslag en verdieping van de ademhaling.
